De Magerhorst te Duiven
Aan de Ploenstraat 48 te Duiven ligt de havezate De Magerhorst. Over het ontstaan van het huis is weinig bekend; de eerste vermelding dateert van rond 1400 toen het een leen was van de abdij van Elten. Van het oorspronkelijke huis is alleen de toren overgebleven. Deze achtkantige traptoren is bijzonder door de zogenaamde mezekouw die boven de toegangsdeur zit. Een mezekouw diende als werpgat om tijdens een belegering de aanvallers van de toegangsdeur af te houden. Op de mezekouw van de Magerhorst staat de tekst Ao 1549 Die Magerhorst met de initialen R.K. (Riquin Kloeck).
Momenteel is het gebouw in gebruik als boerderij maar een tekening van Jan de Beijer toont het huis omstreeks 1749 als een versterkt huis met een gracht eromheen. Aan de zijkanten van het huis zaten torentjes met schietgaten, bedoeld om het huis te verdedigen. Helaas is het merendeel van het huis in de negentiende eeuw afgebrand. De toren met mezekouw is gespaard gebleven.
De naam Magerhorst is te verklaren als een stuk hooggelegen slechte grond. Een horst is een vooruitspringend stuk hooggelegen grond in een moerassige omgeving. Mager zal waarschijnlijk slaan op de slechte kwaliteit van de grond.
Volgens een plaatselijke sage spookt het elk jaar met Kerstmis op de Magerhorst. Als de klokken twaalf slagen slaan, zou men het gekletter van zwaarden kunnen horen. De geesten van de voormalige kastelen de Ploen en de Magerhorst voeren dan hun jaarlijks gevecht. Het verhaal gaat dat rond 1400, toen de beide kastelen bewoond werden door Kleefse ridders, de kasteelheren ruzie kregen met elkaar. Ze besloten de ruzie te beslechten met een zwaardgevecht op eerste kerstdag. Zodra de klokken van de nachtmis klonken, begon het gevecht. De heer van de Magerhorst werd dood neergeslagen. De winnaar trok zich zwaargewond terug op zijn kasteel de Ploen maar kon niet lang genieten van zijn zege want het kasteel ging al snel daarna in vlammen op; de geest van de vermoorde kasteelheer van de Magerhorst had wraak genomen.
Overzicht van eigenaren/bewoners (incompleet)
Rond 1400 Leen van de abdij van Elten, bewoond door de leden van het geslacht Mom
1546 Claes van Eegeren Loefszoon eigenaar
1661 Aankoop door de familie van Pallandt
1700 Verkoop aan Von Hertefeld
1700 Verkoop aan J. Buyk van Swyten
1750 Tuchter eigenaar
1778 Von Diest
1779 Von Hertefeld, later overgegaan op zijn erfgenamen de familie Van Bothmer
1836 Verkoop aan familie Van Nispen tot Sevenaer
1963 Verkoop aan gemeente Duiven door A.J.M.A van Rijckevorsel
1967 Verkoop aan J.G.P.G. Boogaarts
Bronnen
- J. Harenberg, De kastelen van Graafschap en Liemers (Zutphen, 1969) nr. 55
- F.M. Eliëns, J. Harenberg, Middeleeuwse kastelen van Nederland (Rijswijk, 1984) 144-147
- Schetsboek Duiven-Groessen-Loo. 25 jaar Historische kring Duiven-Groessen-Loo (Doetinchem, 2005) 16
- http://www.beleven.org/sagen/duiven/de_sage_van_de_magerhorst.html
- J.A.J.M. Frijhoff, Duiven in oude ansichten deel 2 (Zaltbommel, 1984) 18-19