Spoorbrug bij Westervoort

Met de bouw van een spoorbrug over de IJssel had Westervoort een primeur in Nederland. Tussen 1853 en 1856 werd op de plek waar de huidige spoor- en verkeersbruggen nu nog liggen de eerste vaste brug van Nederland aangelegd. Omdat de Nederlandse ingenieurs nog geen ervaring hadden met dergelijke projecten, werd de brug ontworpen en uitgevoerd door de Engelse ingenieur Edwin Clark, naar het voorbeeld van reeds bestaande bruggen in Engeland. De spoorbrug had een dubbelspoor, twee vaste gedeelten en een draaibrug om de doorgang voor het scheepvaartverkeer mogelijk te maken. De draaibrug werd bediend vanuit het brugwachterhuis dat midden op de brug was gesitueerd.

Eind negentiende eeuw werd besloten om de brug te vervangen. De nieuwe brug zou geschikt worden voor zowel het spoor- als het gewone wegverkeer door de aanleg van een brug voor het wegverkeer en twee spoorbruggen. Om de doorgang van het scheepvaartverkeer beter te laten verlopen, werd het geheel hoger gebouwd. Hiervoor werd in Westervoort een spoordijk aangelegd en werden alle gelijkvloerse overwegen vervangen door viaducten. De nieuwe brug werd op 5 april 1901 officieel geopend.

De Tweede Wereldoorlog heeft veel schade toegebracht aan de IJsselbrug. In 1940 werd de brug opgeblazen door Nederlandse militairen om de optrekkende Duitse troepen tegen te houden. De brug kon hersteld worden maar in april 1945 brachten de Duitsers dusdanige schade toe dat de brug onherstelbaar was. Een Engelse Callendar Hamiltonbrug moest vanaf 1946 als tijdelijke noodbrug verkeer mogelijk maken, maar de brug beschikte slechts over enkel spoor en een eenbaansweg. Pas in 1971 wordt de noodbrug deels vervangen door een nieuwe verkeersbrug. De oude spoorbrug bleef echter in gebruik. Pas in 1980 werd de nieuwe spoorbrug in gebruik genomen. In 1984 werd de spoorburg uitgebreid met een tweede spoor. Als laatste werd in 1984 ook een aparte fietsbrug geplaatst. De IJsselbrug bestaat nu uit vier bruggen; twee voor het spoor, één voor het wegverkeer en één voor fietsers en bromfietsers.

Bronnen

• Westervoort een dorp in beweging, uitgave van de gemeente Westervoort en de Historische Kring Westervoort (Westervoort, 2001)
• Westervoort zoals het was…, uitgave van de Historische kring Westervoort (Westervoort, 1981)
• H. Kemperman, Over de IJssel bij Westervoort (Westervoort, 1984)