De gemeentehuizen van de voormalige gemeente Angerlo

Kronestein

In 1811 werd Angerlo een mairie. Omdat een eigen ruimte voor de nieuwe gemeente noodzakelijk was, werd een gedeelte van boerderij Kronestein gehuurd. Kronenstein lag aan de weg van Doesburg naar Westervoort en hoorde bij het landgoed Bingerden. Nadat de gemeente een aantal jaren voor het gebruik van de ruimte ƒ50,00 huur betaalde, besloot de landheer de ruimte kosteloos ter beschikking te stellen. De ruimte werd gebruikt voor vergaderingen van de gemeenteraad en de schout. Het archief van de gemeente werd er bewaard en waarschijnlijk werd de boerderij ook gebruik om huwelijken te sluiten.

Klein Bingerden

Rond 1845 werd het gemeentehuis verplaatst naar boerderij Klein Bingerden. Ook dit pand was in bezit van het landgoed Bingerden. Het lag aan de andere kant van de dijk en was ook in gebruik van de tapperij ‘t Wapen van Bingerden. Het café had het grootste deel van het pand in gebruik. De gemeentesecretarie had de beschikking over twee kamers. Hoewel de boerderij in 1885 grondig werd verbouwd om de gemeentesecretarie een betere plaats te bieden, bleef het onderkomen klein in de ogen van het gemeentebestuur.

Gemeentehuis ’t Wapen van Bingerden

Het gemeentebestuur was dringend toe aan een beter en toereikend gemeentehuis. In 1912 werd toestemming verkregen om de boerderij Klein Bingerden af te breken en een nieuw gemeentehuis te bouwen. De architect W. Honing uit Velp kreeg de opdracht tot bouw van dit nieuwe gemeentehuis en op 20 januari 1913 kon het gebouw worden geopend. De bouw had nog geen ƒ15.000 gekost.

Het gemeentehuis bleef ook onderdak bieden aan een café-pension. De uitspanning deed echter geen goede zaken. Het pand lag redelijk afgelegen en in het erfpachtcontract stond vermeld dat er geen sterke drank geschonken meer mocht worden. Nadat drie achtereenvolgende pachters het café niet draaiende konden houden, werd in 1942 besloten om het pand enkel nog als gemeentehuis te gebruiken. Na een aantal aanpassingen werd de voormalige gelagkamer ingericht als raadzaal en de woonruimte van de herbergier werd betrokken door de gemeentebode en zijn gezin. Het pand behield wel de naam ’t Wapen van Bingerden en ook het uithangbord bleef gehandhaafd.

De Tweede Wereldoorlog liet ook bij het Angerlose gemeentehuis zijn sporen achter. Op 10 oktober 1944 werd het gebouw gevorderd door de Organisation Todt die bezig was met spitwerkzaamheden langs de IJssel. Het gemeentebestuur week tijdelijk uit naar Boerderij Kronestein. Na afloop van de bevrijding bleek het gemeentehuis beschadigd te zijn en het meubilair was verdwenen. Na een grote verbouwing kon het gebouw in 1949 weer volledig in gebruik genomen worden. De jaren erna werd het pand nog enkele malen verbouwd. In 2005 raakte het pand echter zijn functie als gemeentehuis kwijt toen de gemeente Angerlo door de gemeentelijke herindeling onderdeel uit ging maken van de gemeente Zevenaar.

Bronnen:

• T. de Roos, J. de Roos, Gemeentehuizen in Gelderland. Van Aalten tot Zutphen (Millingen aan de Rijn, 1995) 30-33
• L. van der Linde, J. Weiss, Een kijk op Angerlo – Giesbeek – Lathum (Nieuwkerken-Waas, 1990)7-8