Kerk van de Nederlands Hervormde gemeente te Zevenaar

Het Kunstreisboek voor Nederland (Amsterdam, 1965) omschrijft het kerkgebouw van de Nederlands hervormde kerk te Zevenaar als een uitwendig simpel zaalgebouw van 1658 met een deftig meubilair en een preekstoel uit 1659 met koperen lezenaar uit de 18^e eeuw.

Vóór de totstandkoming van het gebouw kwam de protestantse gemeente bijeen in een bouwvallig onderkomen op de burcht binnen de stad. Toen de situatie daar onhoudbaar werd, kreeg de gemeente in 1657 de goedkeuring van de Synode voor de plannen tot de bouw van een kerk. De eigen middelen waren ontoereikend. Het consistorie kreeg toestemming geldinzamelingen te houden. De inmiddels beroepen predikant Joh. Petri à Sinderen reisde met ouderlingen langs gemeenten in het westen en oosten van de Nederlanden en tot ver in het Kleefse gebied in Duitsland om te collecteren.

In 1658 werd met de bouw van de kerk begonnen. Op 1 mei 1660 werd de kerk in gebruik genomen. De inwijdingspreek uit Petrus 2:5 is bewaard gebleven. Sindsdien is het kerkgebouw zowel van buiten als van binnen nauwelijks veranderd.

Aanzienlijke families van de havezaten in de omgeving steunden de kerk. Zij waren het, die het deftige meubilair lieten plaatsen. De fraai gesneden preekstoel, een schepping van de Arnhemse schrijnwerker Henrick Wijtvelt, heeft aan de linkerzijde de bank met het wapen van de familie Von Weiler uit het geslacht Poelwijk en een bank met het wapen van de familie Harderbroek. Aan de rechterzijde de magistratenbank voor de stadsbestuurders en verder de bank van de familie Cloeck van de Bereclau in Groessen. De orgelkast is van 1697 van de orgelbouwer Conradus Ruprecht. Het orgel erachter is niet meer oorspronkelijk. Na de Tweede Wereldoorlog werden links en rechts van de preekstoel glas in loodramen van de glazenier Johan Mekkink aangebracht uit dankbaarheid voor het feit dat het kerkgebouw de verwoesting in de stad ongeschonden doorstond. Dat kan niet gezegd worden van de klokken. De Huissense klokkengieter Peter van Trier IV maakte in 1670 twee klokken voor het torentje op de kerk. Tijdens de Duitse bezetting werden de klokken weggehaald. Eén klok is niet teruggekomen en is vervangen.

Bronnen

• Kunstreisboek voor Nederland (Amsterdam, 1965)
• J. Schrijvershof, Monument, Protestants leven in Zevenaar sinds 1577 (Zevenaar, 1990)

Aanvullende literatuur

• Leen den Besten, Historie van de ontmoetingskerk te Zevenaar (Zevenaar, 2006)
• Leen den Besten, Kerk aan de Markt (Zevenaar, 2011)
• Leen den Besten, Zevenaarse dominees 1611 – 2011 (Zevenaar, 2012)