Schutterij in Zevenaar

De geschiedenis van de schutterij gaat vele eeuwen terug. Van oorsprong bestond een schutterij uit een groep mannen die hun land en goed moesten beschermen tegen aanvallen of rampen van buitenaf. Te denken valt onder andere aan plunderende soldaten en landlopers. De weerbare mannen van de schutterij op het platteland hadden een leeftijd tussen de 18 en 60 jaar. En wanneer er in de buurt gevaar dreigde waren de meest voor de hand liggende wapens het gewone landbouwgereedschap, zoals onder meer: de mestvork, de riek, een schop en de zeis.

Veel militaire elementen spelen een grote rol in het schuttersleven. Zo wordt de schutterij vaak aangevoerd door een grootmajoor. Het algehele commando wordt gevoerd door de commandant en een groep officieren zorgt ervoor dat de schutters goed de maat houden. Ook de handboogschutters doen denken aan vroeger, toen land en goed nog verdedigd moesten worden met pijl en boog. De bielemannen maken voor de schutterij de weg vrij en als de vendeliers hun vendelhulde brengen hebben veel zwaaifiguren een symbolische betekenis, die terugvoeren naar de Middeleeuwen. Door de eeuwen heen is het schuttersdevies: Broederschap, Dienstbaarheid en Trouw.

Vanaf omstreeks de 15^e eeuw was in Zevenaar al sprake van het schutterswezen. Gedurende de onrustige perioden van de Bataafse Republiek en de daaropvolgende Franse overheersing kwam de schutterij niet meer voor. Later, nog niet zo lang geleden, werden hier weer schutterijen opgericht die uiteraard een andere karakter hadden dan die in het verleden. In 1814 toen koning Willem I het toestond dat in verenigingsverband het vogelschieten werd toegestaan, ontstonden in de kerkdorpen en buurtschappen weer de schutterijen.

In volgorde van oprichting treft men in de gemeente Zevenaar vier schutterijen aan:

– 1873 Schuttersvereniging Sint Anna, Oud-Zevenaar.

– 1874 Schuttersgilde Sint Jan, Babberich.

– 1894 Schutterij Eendracht Maakt Macht, Ooy.

– 1906 Schutterij Sint Andreas, ’t Grieth-Zevenaar.

[Dit artikel wordt nog aangevuld.]

Bronnen

• Theo Goossen, De schutterij, in: Zevenaar stad in de Liemers (Zutphen, 1986)
• Theo Goossen, Schuttersvereniging St. Anna Oud-Zevenaar 1873-1998 (Zevenaar, 1998)
• Theo Goossen, Voor u staat aangetreden het schuttersgilde St. Jan van Babberich (Zevenaar, 2004)
• Theo J.G. Goossen en Rien van den Heuvel, Sint Andreas ’t Grieth-Zevenaar 1906-2006 (Zevenaar, 2006)
• Ab Hendriks, Landjuweel 2002 (Zevenaar, 2002)
• H.J.J.D. Visscher, Gilde Sint Jan Babberich (Nijmegen, 1984)